Τετάρτη 28 Μαρτίου 2012

Ιωάννης Μακρυγιάννης ΙΙ

Ο στρατηγός Ιωάννης (Γιάννης) Μακρυγιάννης είναι από τις πιο αξιόλογες προσωπικότητες της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.

Περισσότερα για τη ζωή του μπορείτε να δείτε στην προηγούμενή μας ανάρτηση που προέρχεται από [εκεί], καθώς και από [εκεί] και από [εκεί]. Χρονολόγιο υπάρχει [εκεί] και [εκεί].

Σε συνεργασία με το ζωγράφο Παναγιώτη Ζωγράφο δημιουργησαν μια σειρά από εικόνες της επανάστασης που διακρίνονται για το γνήσιο λαϊκό τους αίσθημα. Για τη συνεργασία τους μπορείτε να διαβάσετε [εκεί], ενώ τις εικόνες μπορείτε να τις δείτε [εκεί].
   
Η σημασία του έργου του είναι πολύ μεγάλη και την επισημαίνουν πολλοί συγγραφείς μας και πνευματικοί άνθρωποι του τόπου. Μπορείτε να διαβάσετε όσα έγραψε ο Γ. Σεφέρης [εκεί].

============================================================

Το "παράπονο" προς το στρατηγό, που έγραψε ο Ν. Γκάτσος και μελοποίησε ο Στ. Ξαρχάκος, με την απίστευτη φωνή του Ν. Ξυλούρη:

Τρίτη 27 Μαρτίου 2012

Ιωάννης Μακρυγιάννης Ι

αναδημοσίευση από [εκεί]

Μακρυγιάννης Ιωάννης (1797-1864)

Μακρυγιάννης Αγωνιστής του 1821 και αργότερα στρατηγός,  γνωστός για τα δημοκρατικά του φρονήματα. Γεννήθηκε στο Αβορίτι της Φωκίδας, ένα χωριουδάκι τρεις ώρες δρόμο μακριά από το Λιδωρίκι. Ήταν μωρό ακόμη, όταν ο πατέρας του Δημήτριος Τριανταφύλλου δολοφονήθηκε από τους Τούρκους. Ο ίδιος ονομάστηκε αργότερα Μακρυγιάννης για το ψηλό του ανάστημα. Η μάνα του, η φτωχή Βασιλική, που τον είχε γεννήσει επιστρέφοντας στο σπίτι μ’ ένα δεμάτι ξύλα στην πλάτη, αναγκάστηκε να φύγει στη Λειβαδιά.

Eφτάχρoνoς ο Γιάννης μπήκε υπηρέτης. Αργότερα, το 1811, σε ηλικία 14 ετών, τον έστειλε η μάνα του υπηρέτη στην Άρτα, στο σπίτι του Θανάση Λιδωρίκη. Εκεί ασχολήθηκε ταυτόχρονα με το εμπόριο, έμπορας και δανειστής, με αποτέλεσμα στις παραμονές της επανάστασης να έχει αποκτήσει σημαντική περιουσία και συνείδηση μικροαστού. Έμεινε στην Άρτα δέκα χρόνια.
  
Παραμονές του Αγώνα κατηχήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Τον Μάρτιο 1821 τον έστειλαν οι Φιλικοί στην Πάτρα, για να εκτιμήσει την κατάσταση και κινδύνεψε να συλληφθεί. Επέστρεψε στην Άρτα, αλλά οι Τούρκοι, που είχαν τις πληροφορίες τους, τον φυλάκισαν περνώντας του σίδερα στα πόδια και τον βασάνιζαν 70 μέρες, για να τους μαρτυρήσει πού έκρυβε το βιος του. Ο Μακρυγιάννης, προσποιούμενος τον ετοιμοθάνατο, κατόρθωσε να ξεφύγει και ύστερα από περιπέτειες, έφτασε στο Πέτα, όπου πολέμησε στο πλευρό του Γώγου Μπακόλα.

Κατόπιν αρρώστησε και κατέβηκε στο Μεσολόγγι κι από κει στα Σάλωνα, μέχρι που έγινε καλά. Στη συνέχεια έλαβε μέρος σε διάφορες επιχειρήσεις στην ανατολική Στερεά Ελλάδα. Τον Αύγουστο 1822 ακολούθησε σαν μικροκαπετάνιος τον Οδ. Ανδρούτσο και τον Γιάννη Γκούρα στην Αθήνα, όπου έγινε για λίγο πολιτάρχης (αστυνόμος). Απογοητευμένος, όμως, από τα φερσίματά τους και προπαντός από τη φιλαργυρία και την πλεονεξία του Γκούρα, τους εγκατέλειψε και κατέβηκε στον Μοριά.

Ο Κολοκοτρώνης τού έδωσε εντολή να ακολουθήσει το γιο του Γενναίο. Αλλά ούτε στο Μοριά ήταν ευχαριστημένος από την αταξία και τις αντιθέσεις των πολιτικών, ιδιαίτερα του Μαυροκορδάτου. Όταν σχηματίστηκε το παράνομο εκτελεστικό στοΚρανίδι και υπήρχαν δύο κυβερνήσεις, ο Μακρυγιάννης βρέθηκε με το νέο εκτελεστικό του Κρανιδίου στο πλευρό του Γ. Κουντουριώτη, του Κωλέττη και του Μαυροκορδάτουκαι πολέμησε για λογαριασμό τους εναντίον της άλλης παράταξης στη Δαλαμανάρα (9 και 10 Μαΐου 1824). Μετά τον έστειλαν στην Αρκαδία και Μεσσηνία, επειδή οι κάτοικοι αρνούνταν να πληρώνουν φόρους στην κυβέρνηση Κουντουριώτη. Κόντεψε μάλιστα να συλληφθεί και επιστρέφοντας στ’ Ανάπλι διηγήθηκε στους κυβερνητικούς τις περιπέτειές του. Τότε τον πίεσαν να μεταβεί στην Αθήνα και να πείσει τον Γκούρα, τον Καρατάσο, τον Γάτσο και άλλους να κατέβουν στον Μοριά, να πολεμήσουν τους «αντάρτες». Με τα πολλά παρακάλια τους έπεισε, κατέβηκαν εκείνοι και εξαπέλυσαν όργιο αρπαγών και αυθαιρεσιών. Ο Μακρυγιάννης παραπονιόταν για όλα αυτά, αλλά ο ίδιος είχε μεγάλη ευθύνη για το φούντωμα του εμφυλίου.

Η κυβέρνηση Κουντουριώτη τον είχε κάνει αντιστράτηγο για τις υπηρεσίες που της είχε προσφέρει. Ο αγνός Μακρυγιάννης παρασύρθηκε από τη δίνη των γεγονότων. Χωρίς να το καταλάβει, έγινε όργανο της παράνομης κυβέρνησης. Ο ίδιος σημειώνει στ’ απομνημονεύματά του: «Δεν ήξερε κανείς τι να κάμει. Ήμουν άμαθος από τέτοια». Ήταν μια ειλικρινής εξομολόγηση. Απογοητευμένος εξάλλου από όλους, σημειώνει παρακάτω: «Μούτζες και στρούτζες να ’χουν και το ’να και τ’ άλλο μέρος».

Όταν ο Ιμπραήμ πάτησε τον Μοριά, ο Μακρυγιάννης τον πολέμησε στο Νιόκαστρο και μετά στους Μύλους, αποφασιστικά τούτη τη φορά (13 Ιουνίου 1825), μαζί με τον Δημ. Υψηλάντη, τον Κων/νο Μαυρομιχάλη και άλλους και στάθηκε ο κυριότερος συντελεστής της νίκης. Τραυματίστηκε μάλιστα σοβαρά στο δεξί χέρι.

Αργότερα παραιτήθηκε από τον βαθμό του στρατηγού και κατατάχθηκε ως απλός στρατιώτης στο τακτικό σώμα του Φαβιέρου για εκγύμναση. Μετά έγινε πολιτάρχης στην Αθήνα. Όταν ο Κιουταχής πολιορκούσε την Ακρόπολη, ο Μακρυγιάννης πολέμησε ηρωικά, ιδιαίτερα στις μάχες του Σερπετζέ (θέατρο Ηρώδη του Αττικού), όπου και τραυματίστηκε. Πήρε μέρος και σε πολλές άλλες μάχες, στον Πειραιά και αλλού, και έφερε σε πέρας πολλές επικίνδυνες αποστολές.

Επί Καποδίστρια διετέλεσε στρατιωτικός διοικητής Πελοποννήσου (1828-1830), αλλά έγινε αντικαποδιστριακός και αντικαταστάθηκε από τον Νικηταρά. Την εποχή τουΌθωνα έδειξε θερμό ενδιαφέρον για τους αγωνιστές του 1821 και υποστήριξε τα δίκαιά τους. Οι αντιβασιλικοί μπαινόβγαιναν στο σπίτι του στην Πλάκα. Εκεί δόθηκε και ο όρκος πριν από την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, που έκανε μαζί με το Δημ. Καλλέργη«Ορκιζόμαστε αβιάστως να φυλάξωμεν την πατρίδα μας, ότι κινδυνεύει από τους τοιούτους… Και ορκίζομαι εγώ πρώτος ο Mακρυγιάννης να φυλάξω όλα αυτά…».

Η μεγαλύτερή του προσφορά κατά την Οθωνική περίοδο ήταν η επανάσταση αυτή, που είχε ως αποτέλεσμα ν’ αποκτήσει η χώρα μας το πρώτο της Σύνταγμα (1844). Οι βασιλικοί τον κατηγόρησαν στη συνέχεια για συνωμοσία και τον φυλάκισαν (1852). Καταδικάστηκε σε θάνατο, η ποινή του μετατράπηκε σε φυλάκιση και τέλος αποφυλακίστηκε (1854) με εντολή του τότε πρωθυπουργού και συναγωνιστή του Δημ. Καλλέργη. Η φυλακή και η κακομεταχείριση τον κατέβαλαν. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του είχε καταληφθεί από βαθιά θρησκευτικότητα και προσευχόταν συνεχώς σε μια σπηλιά κοντά στη γειτονιά του, που την είχε μετατρέψει σε ερημητήριο. Μετά την έξωση του Όθωνα τιμήθηκε με τον βαθμό του υποστρατήγου (1862) και αντιστρατήγου (1864). Μετά από λίγες μέρες πέθανε σε ηλικία 67 χρονών. Ο λαός της Αθήνας τον έκλαψε και τον κήδεψε με μεγάλες τιμές στο Α΄νεκροταφείο. Είχε αποκτήσει δώδεκα παιδιά με την Κατερίνα Σκουζέ, που είχε παντρευτεί στην Αθήνα το 1825. Η συνοικία της Αθήνας όπου κατοικούσε πήρε το όνομά του.

Τ’ απομνημονεύματά του  τα διακρίνει πηγαίο πεζογραφικό ταλέντο με πολλές αφηγηματικές αρετές. Το ύφος είναι απλό και ανεπιτήδευτο και θεωρείται υποδειγματικό.  Ο Μακρυγιάννης ήταν αγράμματος, αλλά σε ηλικία 33 χρόνων – «στα γεράματά του», όπως σημειώνει χαριτολογώντας – «έμαθε γράμματα, για να γράψει το βίο του». Τα χειρόγραφά του ανακάλυψε και αποκατέστησε με πολύ κόπο ο Γιάννης Βλαχογιάννης, ο οποίος και τα εξέδωσε με εκτενή πρόλογο το 1907.

Απόσπασμα από τα απομνημονεύματα του:
«Εκεί οπούφκιαχνα τις θέσες εις τους Μύλους (Κοντά στο Ναύπλιο) ήρθε ο Ντερνυς (Γάλλος Στρατιωτικός) να με ιδή. Μου λέγει. ‘Τι κάνεις αυτού; Αυτές οι θέσεις είναι αδύνατες. Τι πόλεμον θα κάνετε με τον Μπραϊμη αυτού;’ – Του λέγω, είναι αδύνατες οι θέσεις κι’ εμείς, όμως είναι δυνατός ο θεός όπου μας προστατεύει. Και θα δείξωμεν την τύχη μας σ’ αυτές τις θέσεις τις αδύνατες. Κι αν είμαστε ολίγοι εις το πλήθος του Μπραϊμη, παρηγοριόμαστε μ’ ένα τρόπον, ότι η τύχη μας έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους. Ότι αρχή και τέλος, παλαιόθεν και ως τώρα, όλα τα θεριά πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούνε. Τρώνε από μας και μένει και μαγιά. Και οι ολίγοι αποφασίζουν να πεθάνουν. Κι όταν κάνουν αυτήνη την απόφασιν, λίγες φορές χάνουν και πολλές κερδαίνουν»
   
Πρόλογος από τα απομνημονεύματα του:
  
Αδελφοί αναγνώστες!

Μακρυγιάννης - Λιθογραφία του Karl Krazeisen
Μακρυγιάννης - Λιθογραφία του Karl Krazeisen

Επειδή έλαβα αυτείνη την αδυναμία να σας βαρύνω με την αμάθειά μου (αν έβγουν εις φως αυτά οπού σημειώνω εδώ και ξηγώμαι πότε με κόλλησε αυτείνη η ιδέα, -από τα 1829, Φλεβαρίου 26, εις το Αργος - και ακολουθώ αγώνες και άλλα περιστατικά της πατρίδος) σας λέγω, αν δεν τα διαβάσετε όλα, δεν έχει το δικαίωμα κανένας από τους αναγνώστες να φέρη γνώμη ούτε υπέρ, ούτε κατά.
‘Οτι είμαι αγράμματος και δεν μπορώ να βαστήσω ταχτική σειρά ‘σ τα γραφόμενα, και… τότε φωτίζεται και ο αναγνώστης. Μπαίνοντας εις αυτό το έργον και ακολουθώντας να γράφω δυστυχήματα αναντίον της πατρίδος και θρησκείας, οπού της προξενήθηκαν από την ανοησίαν μας και ‘διοτέλειά μας και από θρησκευτικούς και από πολιτικούς και από ‘μάς τους στρατιωτικούς, αγαναχτώντας και εγώ απ’ ούλα αυτά, ότι ζημιώσαμε την πατρίδα μας πολύ και χάθηκαν και χάνονται τόσοι αθώοι άνθρωποι, σημειώνω τα λάθη ολωνών και φτάνω ως την σήμερον, οπού δεν θυσιάζομε ποτές αρετή και πατριωτισμόν και είμαστε σε τούτην την άθλια κατάστασιν και κιντυνεύομεν να χαθούμεν.

Γράφοντας αυτά τα αίτια και τις περίστασες, οπού φέραμεν τον όλεθρον της πατρίδας μας όλοι μας, τότε ως έχοντας και εγώ μερίδιον εις αυτείνη την πατρίδα και κοινωνία, γράφω με πολλή αγανάχτησιν αναντίον των αιτίων, όχι να ‘χω καμμιά ιδιαίτερη κακία αναντίον τους, αλλά ο ζήλος της πατρίδος μου δίνει αυτείνη την αγανάχτησιν και δεν μπόρεσα να γράψω γλυκώτερα. Αυτό το χειρόγραφον, από την περίστασιν οπού μου έγιναν πολλές καταδρομές, το είχα κρυμμένο. Τώρα οπού το έβγαλα, το διάβασα όλο και έγραψα ως τα 1850 Απρίλη μήνα, και διαβάζοντάς το είδα ότι δεν ξηγώμαι γλυκώτερα δια κάθε άτομον.

Πρώτο λοιπόν αυτό, και ύστερα σε πολλά μέρη ‘παναλαβαίνω πίσω τα ίδια (ότι είμαι αγράμματος και δεν θυμώμαι και δεν βαστώ σειρά ταχτική) και τρίτο, εκείνα οπού σημειώνω εις την πρωτοϋπουργίαν του Κωλέτη, οπού έκαμεν τόσα μεγάλα λάθη αναντίον της πατρίδος του και της θρησκείας του και των συναγωνιστών του, όλων των τίμιων ανθρώπων και να χύση τόσα άδικα αίματα των ομογενών του και να πάθη η δυστυχισμένη του πατρίδα και να παθαίνη και τώρα εις τον πεθαμό του από τους ίδιους τους μαθητάς του και συντρόφους του, οπού μας κυβερνούν, και οι προκομμένες του οι Βουλές και άλλοι τοιούτοι, οπού δεν άφησαν λεπτό εις το ταμείο, και όλο το κράτος τό’ ‘φεραν σε μίαν μεγάλη δυστυχία και ανωμαλία, και ένας μεγάλος στόλος των σκύλων μας έχουν μπλόκον, οπού ‘ναι περίτου από τρεις μήνες, και μας πήραν όλα τα καράβια και μας κατακερμάτισαν όλο το εμπόριον και τζαλαπάτησαν την σημαίαν μας και πεθαίνουν της πείνας οι ανθρώποι των νησιών και εκείνοι οπού ‘χουν τα καράβια τους γκιζερούν εις τους δρόμους και κλαίνε με μαύρα δάκρυα.

‘Ολα αυτά τα δεινά και άλλα πλήθος είναι έργα του Κωλέτη και της συντροφιάς του, οπού άφησε εντολή να κυβερνιώμαστε με αυτό το σύστημα και με τους τοιούτους συντρόφους του. Και από αυτό παθαίνομεν και τι θα πάθωμεν ακόμα ο Θεός το γνωρίζει. Και αυτά ήταν δια τους ξένους σκοπούς του και τις ‘διοτέλειές του και για να κατακερματίσουνε και την Τρίτη Σεπτεβρίου -οπού διαλαβαίνει περί θρησκείας και άλλης σωτηρίας της πατρίδος αυτό το Σύνταμα – και τό’ ‘χομεν εις το χαρτί και αντίς να μας ωφελήση μας αφανίζει ολοένα. ‘Ολοι οι άλλοι, οπού γράφω εξ αρχής, είναι άγιοι ομπρός ‘σ αυτόν και την συντροφιά του τη σημερνή, μ’ όλον οπού τα λάθη τα πρώτα εγέννησαν και τούτα.

Δια όλα αυτά γράφω εδώ. Ως άνθρωπος μπορώ να πεθάνω και ή τα παιδιά μου, ή άλλος τα αντιγράψη, για να τα βγάλη εις φως, πρώτο τους ανθρώπους, οπού γράφω μ’ αγανάχτησιν αναντίον τους, να βάνη τις πράξες του κάθε ενού και τ’ όνομά του με καλόν τρόπον, όχι με βρισές, δια να χρησιμεύουν αυτά όλα εις τους μεταγενεστέρους και να μάθουν να θυσιάζουν δια την πατρίδα τους και θρησκεία τους περισσότερη αρετή, να ζήσουν ως ανθρώποι ‘σ αυτήν την πατρίδα και μ’ αυτήν την θρησκείαν. Χωρίς αρετή και πόνο εις την πατρίδα και πίστη εις την θρησκεία τους έθνη δεν υπάρχουν. Και προσοχή να μην τους απατάγη η ‘διοτέλεια.

Και αν σκοντάψουν, τότε εις τον κρεμνόν θα πηγαίνουν, καθώς το πάθαμεν εμείς. ‘Ολο εις τον κρεμνόν κυλάμεν κάθε ‘μέρα. ‘Οταν λοιπόν βγη αυτό το χειρόγραφον εις φως, διαβάζοντάς το όλο οι τίμιοι αναγνώστες, αρχή και τέλος, τότες έχουν το δικαίωμα να κάμη ο καθείς των την κρίση του είτε υπέρ, είτε κατά.
Στρατηγός Μακρυγιάννης

Οικία στρατηγού Μακρυγιάννη στο Άργος

Πρόκειται για πλινθόκτιστη ισόγεια μονοκατοικία, που είχε τετράρριχτη κεραμοσκεπή. Από παλιές φωτογραφίες και δημοσιεύματα φαίνεται ότι το σπίτι του στρατηγού Μακρυγιάννη ήταν αντιπροσωπευτικό δείγμα λαϊκής αρχιτεκτονικής.
Ο Μακρυγιάννης την περίοδο 1829-1832 έζησε στο Άργος και το σπίτι το έκτισε τότε, περίπου το 1830, και έμενε σ’ αυτό, όταν άρχισε να γράφει τα απομνημονεύματά του. Αυτή τη στιγμή η στέγη έχει καταρρεύσει, τα κουφώματα δεν υπάρχουν και οι τοίχοι ολοένα φθίνουν, μια και η πλίθρα είναι ιδιαίτερα ευπαθής στην υγρασία και τη βροχή. Έχει  κηρυχτεί  διατηρητέο μνημείο.
  
Πηγές
  • Οδυσσέα Κουμαδωράκη, « Άργος το πολυδίψιον » Εκδόσεις Εκ Προοιμίου, Άργος 2007.
  • Στρατηγού Mακρυγιάννη, Aπομνημονεύματα, τόμος A΄, Eλληνικά Γράμματα/Tα Nέα 2006)

Δευτέρα 26 Μαρτίου 2012

Η ελληνική επανάσταση του 1821


Ένα -κατά τη γνώμη μου- καλό και συνοπτικό ντοκιμαντέρ για την Ελληνική επανάσταση του 1821, την αρχή της πορείας του έθνους μας ως ανεξάρτητο κράτος.

Τετάρτη 21 Μαρτίου 2012

Stonehedge

Αναπαράσταση του κτιρίου ευθυγραμμισμένου με τον ήλιο στην ανατολή του ήλιου κάθε ισημερίας [πηγή]
Για όσους από εσάς ενδιαφερθούν για αυτό το εξαιρετικό δημιούργημα του ανθρώπου, το τόσο αρχαίο και μυστηριακό που τόσα χρόνια το ερευνούν οι επιστήμονες και δεν έχουν ακόμα καταφέρει να "σπάσουν" τα μυστικά του, μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες [εκεί], να δείτε εικόνες [εκεί] και να δείτε ένα ντοκιμαντέρ από το History Channel παρακάτω.

Η νέα μας ταινία

Ολοκληρώθηκε και η επεξεργασία της ταινίας μας με την ενσωμάτωση των μικρών αλλαγών που είχαμε συμφωνήσει να γίνουν (διόρθωση τυπογραφικών, προσθήκη του κομματιού της Αΐντας, αλλαγή του κομματιού του Άγγελου Π. και αλλαγή ώστε να είναι λιγότερο βαρετό στην αρχή). Ελπίζω να σας αρέσει η νέα του μορφή με τις μικροαλλαγές που έγιναν.

Δευτέρα 19 Μαρτίου 2012

Νησί του Πάσχα ΙΙ

Τι έγινε τελικά με τους κατασκευαστές αυτών των αγαλμάτων; Πώς εξαφανίστηκε αυτός ο εντυπωσιακός και απομονωμένος πολιτισμός;


Μια απάντηση ακολουθεί παρακάτω [πηγή]:

Το μυστήριο του νησιού του Πάσχα


Η άφιξη

Το Νησί του Πάσχα βρίσκεται στο Νότιο Ειρηνικό, μεταξύ της Χιλής και της Ταϊτής. Διαμορφωμένο από μία σειρά ηφαιστειακών εκρήξεων, ήταν κατοικήσιμο μόνο από πουλιά και λιβελλούλες της θάλασσας για εκατομμύρια χρόνια. Οι απότομες πλαγιές του, κάποτε εθεάθησαν με μεγάλη ικανοποίηση από μια κουρασμένη ομάδα πολυνησιακών ναυτικών. Γιατί αυτοί οι ναυτικοί εγκατέλειψαν την αρχική τους χώρα, για πόσο καιρό έμειναν στο νησί του Πάσχα, ή γιατί έφυγαν τόσο απότομα, είναι μερικές ερωτήσεις στις οποίες δεν θα έχουμε ποτέ την απάντηση. Το νησί του Πάσχα είναι ένα από τα πιο απομονωμένα κατοικημένα νησιά στον κόσμο.

Το νησί ονομάζεται από τους σημερινούς ντόπιους κατοίκους, ως "Ράπα Νούι" (Rapa Nui), το οποίο σημαίνει στην γλώσσα τους "Μεγάλο Νησί". Βρίσκεται περίπου 3.700 χλμ δυτικά από τις δυτικές ακτές της Νοτίου Αμερικής (Χιλή), και 3.200 χλμ νοτιοανατολικά από την Γαλλική Πολυνησία. Έχει τριγωνικό σχήμα, έτσι όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα, και έχει τρεις κρατήρες από ηφαίστεια, έναν σε κάθε άκρη του. Το όνομά του (Νησί του Πάσχα ή Easter Island στα Αγγλικά), το έχει πάρει από το γεγονός, ότι ανακαλύφθηκε εκ νέου, από τους Ευρωπαίους (και πιο συγκεκριμένα από έναν Ολλανδό καπετάνιο ονόματι Ρόγκεβεν), την Κυριακή του Πάσχα το 1722.

Οι κάτοικοι του Ράπα Νούι, ταξιδέψανε από αλλά νησιά της Πολυνησίας μέσα σε διπλά μεγάλα ξύλινα κανό. Σύμφωνα με την προφορική ιστορία του νησιού, ένα άτομο ονομαζόμενο Χότου Ματούα, ήταν ο πρώτος κάτοικος του νησιού. Οι αρχαιολόγοι είναι σίγουροι, ότι οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού έφτασαν σε αυτό, το 400 με 800 μ.Χ.

Οι ιεραπόστολοι έκαναν την περισσότερη ζημία στην ιστορία του νησιού, ακόμα και από τους περουβιανούς εμπόρους σκλάβων, οι οποίοι σκλάβωσαν και εμπορεύτηκαν τους περισσότερους από τους κατοίκους του νησιού. Οι ιεραπόστολοι είναι αυτοί που προχώρησαν στην καταστροφή όλων των ξύλινων γλυπτών, θρησκευτικών χειροποίητων αντικειμένων και επιπλέον αρκετών επιγραφών γνωστών ως Rongo - Rongo, οι οποίες αποτελούσαν ένα αρχείο της χαμένης γλώσσας του Rapa Nui. Έτσι λίγες από αυτές τις επιγραφές σώζονται σήμερα, τόσες που κανένας δεν είναι σε θέση να τις αποκρυπτογραφήσει. Οι πρώτοι άποικοι βρήκαν ένα πλούσιο σε βλάστηση νησί, γεμάτο με γιγαντιαίους φοίνικες, που χρησιμοποίησαν για να φτιάξουν τις βάρκες και τα σπίτια τους. Διάφορες κοινότητες διαμορφώθηκαν καθώς ο πληθυσμός αυξανότανε και διάφορα πληθυσμιακά κέντρα δημιουργήθηκαν σε διάφορες περιοχές του νησιού. Ένα πράγμα τους έδενε όλους μαζί, η κατασκευή αγαλμάτων τα οποία ονομάζονται "Μοάη" (Moai) και η λατρεία που διαμόρφωσαν γύρω από αυτά.
Τα περίφημα αγάλματα του νησιού του Πάσχα
Τα περίφημα αγάλματα του νησιού του Πάσχα.

Κατασκευή των αγαλμάτων

Είναι ασαφές γιατί οι κάτοικοι του νησιού του Πάσχα κατασκεύαζαν αγάλματα σε τέτοιο μεγάλο βαθμό. Το πως κατασκευάζονταν, είναι σχεδόν γνωστό. Κάθε άγαλμα φτιαχνότανε στο λατομείο. Η μαλακή ηφαιστειακή τέφρα ήταν τέλειο υλικό για τη γλυπτική αγαλμάτων. Χρησιμοποιούσανε μία σκληρότερη ηφαιστειακή πέτρα, για να σκαλίσουν το άγαλμα στον βράχο. Τελικά όταν ένα άγαλμα τελείωνε, αποκόπτονταν από τον βράχο και το μετακινούσανε προσεκτικά χρησιμοποιώντας τους γιγαντιαίους κορμούς των φοινίκων για να τα κυλούνε στο έδαφος. Στοιχείο της δυσκολίας της μετακίνησης των αγαλμάτων, είναι τα κατά μήκος των αρχαίων μονοπατιών σπασμένα και εγκαταλελειμμένα αγάλματα.
Σπασμένα και εγκαταλελειμμένα αγάλματα, κατά μήκος των αρχαίων μονοπατιών
Κατά μήκος των αρχαίων μονοπατιών, υπάρχουν αγάλματα τα οποία είναι σπασμένα και εγκαταλελειμμένα, στοιχείο της δυσκολίας της μετακίνησης των αγαλμάτων.
Πρόσφατες προσομοιώσεις υπολογιστών έχουν εμφανίσει ότι ένα μέσο άγαλμα θα μπορούσε να μετακινηθεί από το λατομείο σε απόσταση 10 χιλιομέτρων, σε λιγότερο από 5 ημέρες, χρησιμοποιώντας περίπου 70 άτομα. Οι θεωρία αυτή, τέθηκε πρόσφατα σε δοκιμή σε ένα επιτυχές πείραμα για να μετακινήσουν ένα αντίγραφο αγάλματος. Μόλις γινότανε η μετακίνηση, το άγαλμα τοποθετούνταν επάνω σε μεγάλες πλατφόρμες, με μία απίστευτη ακρίβεια στις συναρμολογήσεις των πετρών. Για δεκαετίες, ο ανταγωνισμός για να χτιστεί το μεγαλύτερο και καλύτερο άγαλμα ανέβαινε. Ο πολιτισμός είχε φθάσει στο αποκορύφωμά του. Και έπειτα κάτι πήγε τρομερά στραβά...
Εγκαταλελειμμένα αγάλματα
Εγκαταλελειμμένα αγάλματα. Όλα τελείωσαν απότομα.


Το περίεργο της υπόθεσης

Αν ρωτήσετε τους σημερινούς κατοίκους του νησιού, σχετικά με την ονομασία των αγαλμάτων, θα σας απαντήσουν ότι στην γλώσσα τους τα ονομάζουν: mata kita rane. Για να βρείτε ποιο είναι το περίεργο της υπόθεσης, εσείς το μόνο που έχετε να κάνετε, είναι να δείτε τι ομοιότητες έχει αυτή η ονομασία, με την ελληνική φράση: Μάτια κοιτάνε ουρανό. Δηλαδή: Τα μάτια που κοιτάνε τον ουρανό.
Ευχαριστούμε τον χρήστη Fotis για αυτή την πληροφορία.
Τα περίφημα αγάλματα του νησιού του Πάσχα
Αν ρωτήσετε τους σημερινούς κατοίκους του νησιού θα σας απαντήσουν ότι στην γλώσσα τους τα αγάλματα τα ονομάζουν: mata kita rane, ονομασία που μας θυμίζει την ελληνική φράση: Μάτια κοιτάνε ουρανό.

Η πτώση του πολιτισμού

Οι πρώτοι σύγχρονοι άποικοι όταν ανακάλυψαν το νησί, αναρωτήθηκαν πώς κάποιος θα μπορούσε να έχει επιζήσει σε μια τέτοια περιοχή χωρίς ούτε ένα δέντρο. Πράγματι, αυτό ήταν ένα μυστήριο έως ότου τα πρόσφατα δείγματα που λήφθηκαν από τους κρατήρες, έδειξαν ότι το νησί ήταν δασώδες με γιγαντιαίους φοίνικες, οι οποίοι τώρα έχουν εκλείψει. Τα δέντρα κόπηκαν για ξυλεία, για τα σπίτια, για φωτιά, και τελικά για κυλίνδρους και μοχλούς για να κινήσουν τα αγάλματα. Με την απώλεια των δασών, το έδαφος άρχισε να διαβρώνεται. Οι καλλιέργειες άρχισαν να αποτυγχάνουν και οι κάτοικοι ξεκίνησαν έναν εμφύλιο πόλεμο για τα λιγοστά αγαθά που έμειναν. Πιθανόν οι νικητές να έτρωγαν τους νεκρούς εχθρούς τους για να κερδίσουν δύναμη, τα κόκαλα που βρίσκονται στο νησί φανερώνουν τα στοιχεία αυτού του κανιβαλισμού. Ο πολιτισμός και η κοινότητες του νησιού, που είχαν αναπτυχθεί επί 300 συνεχόμενα χρόνια, κατέρρευσαν. Δεν υπήρχε κανένα ξύλο στο νησί για να φτιάξουν βάρκες διαφυγής. Οι λίγοι επιζώντες του εμφύλιου πολέμου, άρχισαν να παίρνουν τα απομεινάρια του πολιτισμού τους και να δραπετεύουν. Ένα πράγμα άφησαν πίσω, τα αγάλματα.
Τα περίφημα αγάλματα του νησιού του Πάσχα
Μία άλλη άποψη από τα περίφημα αγάλματα του νησιού του Πάσχα που κοιτάζουν το ηλιοβασίλεμα.

Ανάγκη για απόδραση

Οι κάτοικοι του Νησιού του Πάσχα, είχαν έντονα την ιδέα ότι ζούσαν σε έναν κλειστό κόσμο, έναν κόσμο χωρίς διαφυγή. Ήταν αποκλεισμένοι στο νησί τους, αναγκασμένοι να ζήσουν τη ζωή τους σε αυτό το μικτό τριγωνικό κομμάτι γης. Η ιδέα αυτή του κλειστού κόσμου ήταν αυτό που για πολλούς αιώνες έλλειπε από εμάς τους Ευρωπαίους. Πάντα υπήρχε ένα μέρος που δεν είχε εξερευνηθεί ακόμα, και πάντα υπήρχε ένα μέρος όπου μπορούσαμε να πάμε, να κατακτήσουμε και να αποικίσουμε. Τα Μεσογειακά παράλια και η Μέση Ανατολή για τους Έλληνες, η Γαλατία και η Γερμάνια για τους Ρωμαίους, η Δυτική Ευρώπη για τους μεταναστεύοντες γερμανικούς λαούς, οι Άγιοι Τόποι για τους μεσαιωνικούς σταυροφόρους, ο Νέος Κόσμος για τις Ευρωπαϊκές Αυτοκρατορίες.
Σήμερα, έχοντας εξερευνήσει μέχρι και την τελευταία γωνία του πλανήτη μας, είμαστε και εμείς αποκλεισμένοι, όπως οι κάτοικοι του Νησιού του Πάσχα, σε ένα απομονωμένο κομμάτι γης, υπερβολικά μακριά από οπουδήποτε θα μπορούσαμε να πάμε. Είμαστε φυλακισμένοι σε μια αμυδρή μπλε τέλεια, στον τεράστιο ωκεανό του διαστήματος.
Ας ελπίσουμε ότι δεν θα έχουμε κι εμείς την ίδια τύχη με αυτή των κατοίκων του Νησιού του Πάσχα. 

Μαθήματα από το παρελθόν;

Τεχνολογικές πρόοδοι. Αύξηση πληθυσμού. Μείωση των στοιχείων συμπεριφοράς. Σπατάλη των πρώτων υλών. Πόλεμος. Κατάρρευση. Σας φαίνονται γνωστά; Η ιστορία του νησιού του Πάσχα είναι η ιστορία των χρόνων μας. Υπάρχουν διαφορές όμως. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το νησί του Πάσχα είναι πολύ μικρό και ότι ήταν μόνο θέμα χρόνου μέχρι να χρησιμοποιηθούν όλες οι πρώτες ύλες. Σε ένα νησί όμως τόσο μικρό όσο το νησί του Πάσχα, ήταν εύκολο να φανούν τα αποτελέσματα της αποδάσωσης. Αλλά οι κάτοικοι συνέχισαν τις καταστρεπτικές ενέργειές τους. Προσευχήθηκαν προφανώς στους Θεούς τους, για να ξαναγίνει γόνιμο το έδαφος, έτσι θα μπορούσαν να συνεχίσουν να το βιάζουν, αλλά οι Θεοί δεν απάντησαν. Οποιοσδήποτε ήταν ικανός να αλλάξει εκείνο το οικοσύστημα, τα αποτελέσματα ήταν προβλέψιμα. Το άτομο που έκοψε το τελευταίο δέντρο, θα μπορούσε να δει ότι ΗΤΑΝ το τελευταίο δέντρο. Παρόλα αυτά, το έκοψε.
Κόπηκε μέχρι και το τελευταίο δέντρο
Μία άποψη του νησιού που δείχνει την σπατάλη των κατοίκων μέχρι και του τελευταίου δέντρου.

Αυτό είναι το πιο τρομακτικό σημείο. Καθώς τα δάση μας πέφτουν από τους εκσκαφείς, υπάρχουν πολλοί που προσπαθούν γενναία να τα σώσουν. Είναι προφανές, τώρα που έχουμε τους δορυφόρους που μας εμφανίζουν την τεράστια αποδάσωση, ότι υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα. Και όμως οι ηγέτες μας αλλά και πλειοψηφία άλλων ατόμων, συνεχίζουν ανέμελα, σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Εμφανίζονται πρόθυμοι να ισοπεδώσουν τα τελευταία δέντρα για να χτίσουν τα αγάλματα της εποχής μας. Τεχνολογία & Ανάπτυξη. Θα συμφιλιώσουμε τους τρόπους ζωής μας με την ευημερία του περιβάλλοντος, ή εμείς οι άνθρωποι είμαστε πάντα οι ίδιοι; όπως αυτός που έκοψε το τελευταίο δέντρο;
Μαθήματα από το παρελθόν;
Η καταστροφή ενός αρχαίου πολιτισμού, μήπως πρέπει να είναι ένα μάθημα για το σύγχρονο κόσμο;
Από τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου και μετά, τα περιβαλλοντικά προβλήματα του κόσμου δεν φαίνονται και τόσο σημαντικά πλέον. Ενώ όλοι έχουν στραμμένο το βλέμμα τους στην τρομοκρατία, δεν βλέπουν ότι το περιβάλλον αυτού του πλανήτη, μας στηρίζει όλους μας και όταν το αγνοούμε, θέτουμε τους εαυτούς μας σε κίνδυνο. Τα μαθήματα του νησιού του Πάσχα, είναι τόσο επίκαιρα, όσο ποτέ άλλοτε.